Στοιχεία παράδοσης

• Ο τραχανάς είναι ένα από τα παραδοσιακά ελληνικά ζυμαρικά. Μάλιστα, στη χώρα μας θεωρείται ότι βρίσκει κανείς τη μεγαλύτερη ποικιλία σε είδη και πιάτα τραχανά.
• Φτιάχνεται από αλεύρι και γάλα και υπάρχουν δύο βασικά είδη: ο ξινός, που γίνεται από φρέσκο γάλα που έχει ξινίσει (αγελαδινό ή πρόβειο ή γίδινο) ή από αγελαδινό-πρόβειο γιαούρτι με την προσθήκη αλευριού από σιτάρι (πολύ ή λιγότερο «σπασμένο» όπως ο κρητικός ξινόχοντρος) ή από σιμιγδάλι, και ο γλυκός, που γίνεται από αλεύρι και νωπό φρέσκο γάλα. Χωρίζεται επίσης σε χονδρό και ψιλό.
• Υπάρχει και ο νηστίσιμος τραχανάς, ο οποίος παρασκευάζεται με ζωμό και, συχνά, πολτό λαχανικών ή ζωμό ψαριών. Σε ορισμένες μονές του Αγίου Όρους, χρησιμοποιείται και πολτός φρούτων μαζί με κανέλα και άλλα μυρωδικά, ενώ προστίθεται πάλι αλεύρι σιταριού ή σιμιγδαλιού ή πλιγούρι και μαγιά.
• Το σχήμα του είναι κοκκώδες και ακανόνιστο (συνήθως οι κόκκοι έχουν διάμετρο 2-3 χλστ.)
• Το τελικό στάδιο στην παρασκευή του τραχανά είναι το στέγνωμα, κατά το οποίο ο τραχανάς πρέπει να απλώνεται σε μεγάλη επιφάνεια για να ξεραθεί καλά.
• Στην Κύπρο, ο τραχανάς φτιάχνεται από ψιλοσπασμένο σιτάρι, ζυμώνεται σε κυλινδρική μορφή με διάμετρο περίπου 1 εκ. και μαγειρεύεται συνήθως με αβγολέμονο.
• Στην Ελλάδα, ο τραχανάς μαγειρεύεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, άσπρος ή με ντομάτα. Το πιο κοινό πιάτο είναι σε σούπα, ωστόσο, ιδίως τα τελευταία χρόνια, κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος πιο μοντέρνες εκδοχές με βασικό υλικό τον τραχανά, από τραχανά με θαλασσινά έως τραχανότο και άλλα ενδιαφέροντα πιάτα.

Στο πιάτο

• Τραχανόπιτα: Μία συνταγή ιδανική για να τρώμε τραχανά όλον τον χρόνο. Βράζετε 800 ml ζωμό λαχανικών, προσθέτετε 250 γρ. γλυκό τραχανά, ανακατεύετε συχνά και αφήνετε να βράσει για 5 λεπτά. Προσθέτετε 350 ml γάλα και αφήνετε ώσπου να μαγειρευτεί ο τραχανάς (προσοχή μην τον παραβράσετε!). Αφήνετε τον τραχανά να κρυώσει και προσθέτετε 3 αβγά χτυπημένα, 50 γρ. βούτυρο ή μαργαρίνη και 1 κουταλιά ρίγανη και ανακατεύετε. Κατόπιν προσθέτετε 250 γρ. φέτα θρυμματισμένη,  αλατοπιπερώνετε και ανακατεύετε απαλά. Ρίχνετε το μείγμα σε βουτυρωμένο ταψί, πασπαλίζετε την επιφάνεια με τριμμένη φρυγανιά (περίπου 80 γρ.) και ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200 βαθμούς για περίπου 25 λεπτά ή ώσπου να πάρει χρώμα. Σερβίρετε την σε κομμάτια, χλιαρή ή κρύα.
• Μία θρεπτική πρόταση, ιδανική για μικρά παιδιά (από 1 έτους και πάνω, όταν αρχίζουν να πίνουν φρέσκο αγελαδινό γάλα). Βράζετε στήθος κοτόπουλου και κόβετε το ψαχνό σε μικρά κομμάτια. Μαγειρεύετε σούπα τραχανά σε ζωμό κότας και προς το τέλος προσθέτετε τα κομμάτια κοτόπουλου.
• Τραχανάς με γαρίδες (από τον σεφ Γιάννη Ζωγράφο): Σε μεγάλο τηγάνι ζεσταίνετε 5 κουταλιές έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και προσθέτετε 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες, λίγο δενδρολίβανο και 6-8 μεγάλες γαρίδες καθαρισμένες. Σοτάρετε για 2-3 λεπτά και χαμηλώνετε τη φωτιά. Προσθέτετε 2 κουταλιές πελτέ ντομάτας και 1 φλιτζάνι γλυκό τραχανά και ανακατεύετε καλά. Μαγειρεύετε για 3 λεπτά ακόμα και σβήνετε με 400-500 ml ούζο. Αφήνετε για 1-2 λεπτά και προσθέτετε νερό (περίπου 750 ml), ανακατεύοντας απαλά. Αλατοπιπερώνετε κατά βούληση και συνεχίζετε το μαγείρεμα σε σιγανή φωτιά για περίπου 15 λεπτά. Σερβίρετε αμέσως.

Τραχανάς με βραβείο & δώρα για εσάς!

• Μία ξεχωριστή διάκριση για ένα ελληνικό προϊόν δόθηκε πρόσφατα στο εξωτερικό. Ο παραδοσιακός τραχανάς Vaoni κατέκτησε την 3η θέση, για την κατηγορία Ζυμαρικά & Ρύζι, στη διοργάνωση Quality Food Awards 2013, που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο. Τα παραδοσιακά προϊόντα Vaoni παράγονται στην Ελλάδα και εξάγονται με επιτυχία στο εξωτερικό. Η σειρά των προϊόντων περιλαμβάνει: Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο από τη Λέσβο, ελιές Καλαμών, πάστα ελιάς από την Καλαμάτα, τραχανά, γλυκά του κουταλιού (κεράσι, βύσσινο και περγαμόντο) και λουκούμια από την Ικαρία. Προς το παρόν, τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα Vaoni μπορείτε να τα βρείτε στα e-shops www.elenianna.com & www.greek-bees.com, ενώ περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο www.vaoni-greekproducts.com.
• Για τους αναγνώστες του «έτσι απλά» η εταιρεία Vaoni προσφέρουν 3 καλάθια με λάδι, πάστα ελιάς, ελιές και τραχανά και 3 καλάθια με γλυκά του κουταλιού & λουκούμια. Μάθετε πώς μπορείτε να τα διεκδικήσετε στο τεύχος έτσι απλά Ιανουαρίου 2014 που κυκλοφορεί!